Τα αγωνίσματα κλασικού αθλητισμού – ή όπως αναφέρεται στην καθομιλουμένη, Στίβου – είναι συνυφασμένα με την ανθρώπινη φυσική δραστηριότητα.
Από την προσχολική κιόλας ηλικία, μόλις ένα παιδάκι αρχίσει να περπατάει, αρχίζει σιγά-σιγά να εξερευνά τα όρια του. Μέρα με τη μέρα προσπαθεί να κινηθεί όλο και πιο γρήγορα (citius), να πηδήξει πιο ψηλά (altius) και να πετάξει [ένα αντικείμενο] πιο δυνατά (fortius).
Citius, altius, fortius (Πιο γρήγορα, πιο ψηλά, πιο δυνατά) είναι και το σύνθημα των Ολυμπιακών Αγώνων, οι οποίοι είναι συνήθως συνδεδεμένοι στις αναμνήσεις μας, με τα αγωνίσματα Στίβου. Όλοι μας – άλλοι λιγότερο, άλλοι περισσότερο – έχουμε παρακολουθήσει τους αθλητές στο Ολυμπιακό Στάδιο να τρέχουν (σπριντ, μεσαίες ή μεγάλες αποστάσεις), να κάνουν άλματα (εις μήκος, εις τριπλούν, εις ύψος ή επί κοντώ) και να ρίχνουν σφαίρα, σφύρα ή ακόντιο.
Αναπόφευκτα, κάποια αθλήματα είναι πιο ενδιαφέροντα από άλλα. Πέραν των προσωπικών προτιμήσεων που μπορεί να έχει καθένας από εμάς, υπάρχουν αρκετοί σταθεροί παράγοντες που επηρεάζουν το ενδιαφέρον των θεατών, όπως ο παράγοντας της ταχύτητας ενός αθλήματος (με τα σπριντ, να έχουν την υψηλότερη) και του χρόνου που διαρκεί ένα αγώνισμα, όσο πιο μικρό σε διάρκεια τόσο πιο ελκυστικό.
Υπάρχουν όμως και αστάθμητοι παράγοντες, όπου ανάλογα με τη φύση του αθλήματος ή την εξέλιξη μιας συγκεκριμένης κούρσας, μπορούν να εκτοξεύσουν ακόμα περισσότερο το ενδιαφέρον. Η στρατηγική των αθλητών στις μεσαίες ή μεγάλες αποστάσεις, οι διαδοχικές προσπάθειες των αθλητών στα άλματα και τις ρίψεις, καθώς και οι ανατροπές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια ενός αγωνίσματος, πολλές φορές αποτελούν το επίκεντρο συζητήσεων και αψιμαχιών μεταξύ του κοινού, το οποίο δεν χάνει χρόνο να υποστηρίξει τον αθλητή ή την αθλήτρια της προτίμησής του, πολλές φορές στοιχηματίζοντας σε εταιρίες όπως η boomerang bet για την επίδοση ή την θέση που θα φέρει στο αγώνισμα.
Παρά το γεγονός ότι τα αγωνίσματα του Στίβου είναι ό,τι πιο κοντινό στην ανθρώπινη φυσική δραστηριότητα, σε σύγκριση με τα υπόλοιπα αθλήματα, είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι δεν είναι πάρα πολύ θεαματικά. Το φίλαθλο κοινό συνήθως ενθουσιάζεται και παρακολουθεί με μεγαλύτερο ενδιαφέρον αθλήματα όπως μπάσκετ, ποδόσφαιρό, τένις, μηχανοκίνητο αθλητισμό (όπως Φόρμουλα-1 ή Moto GP) ή ακόμα και αγώνες πολεμικών τεχνών.
Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Στίβου ή αλλιώς World Athletics (μέχρι το 2019 αναφερόμασταν σε αυτήν ως IAAF), φαίνεται να έχει σχετικές δημιουργικές ανησυχίες και τα τελευταία χρόνια, με μια σειρά ενεργειών, προσπαθεί να αυξήσει τη δημοτικότητα των αθλημάτων που εποπτεύει. Προχώρησε μέχρι και στην ίδρυση εξειδικευμένου τμήματος έρευνας και ανάπτυξης (Research and Development Department, όπως λένε και στο χωριό μου) με σκοπό να «μεταμορφώσει τα αθλήματα Στίβου και να ενισχύσει την παγκόσμια απήχηση και αξία τους».
Μέχρι στιγμής έχουμε δει κάποιες προσθήκες να ενσωματώνονται στο επίσημο πρόγραμμα των αγώνων, όπως για παράδειγμα η μικτή σκυταλοδρομία ανδρών γυναικών 4 x 400m (πρωτοπαρουσιάστηκε στα 2017 IAAF World Relays και το 2019 εντάχθηκε στο επίσημο πρόγραμμα του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος στο Κατάρ).
Άλλες καινοτομίες έχουν παραμείνει περιορισμένες σε αθλητικά meetings (εκτός πρωταθλημάτων), όπως για παράδειγμα η χρήση του Wavelight, το οποίο αποτελεί μια διάταξη από LED φωτιστικά περιμετρικά του στίβου, δίπλα στην εσωτερική σειρά (lane 1). Το Wavelight χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά τον Ιούνιο του 2020 και ουσιαστικά αντικατέστησε την ανάγκη χρήσης ανθρώπινων «λαγών» (pacers), οι οποίοι έχουν σκοπό να επιβάλουν ένα συγκεκριμένο (πιο γρήγορο) ρυθμό στους αθλητές που αγωνίζονταν, προκειμένου να κάνουν μια αντίστοιχα γρήγορη κούρσα και – γιατί όχι – να στοχεύσουν και σε κατάρριψη κάποιου ρεκόρ.
Για την ιστορία, να αναφέρουμε ότι τα ρεκόρ του θρυλικού Κενενίσα Μπέκελε στα 5 και 10 χλμ. εντός στίβου, καταρρίφθηκαν το 2020, σε meetings όπου έγινε χρήση του Wavelight!
Μια προσθήκη που εξετάζεται να εφαρμοστεί, είναι η μικτή σκυταλοδρομία ανδρών γυναικών 4x 100m, η οποία σίγουρα βασίζεται στην επιτυχημένη συνταγή των 4x 400m, αν και αναμένεται να είναι λίγο πιο δύσκολη στην εφαρμογή, λαμβάνοντας υπόψη την υψηλή ταχύτητα των σπρίντερς.
Τα φώτα της δημοσιότητας όμως, έχουν αδιαμφισβήτητα πέσει πάνω στην πολυσυζητημένη κατάργηση της βαλβίδας του άλματος σε μήκος. Η λεγόμενη «ζώνη απογείωσης» (take-off zone) συζητείται ότι ενδέχεται να αλλάξει σε μεγάλο βαθμό την φύση του αθλήματος.
Μέχρι και σήμερα, οι αθλητές καλούνται να τρέξουν όσο πιο γρήγορα μπορούν μέχρι ένα σταθερό σημείο (βαλβίδα) και – χωρίς να την περάσουν – να απογειωθούν για να κάνουν το μακρύτερο δυνατό άλμα τους. Το άλμα που κάνει ο αθλητής, μετριέται από το τέλος της βαλβίδας, μη λαμβάνοντας υπόψη πόσο μακριά πάτησε. Βέβαια, οι αθλητές πρέπει ταυτόχρονα να προσέξουν και να μην περάσουν το τέλος της βαλβίδας, καθώς το άλμα τους θα ακυρωθεί. Πρόκειται λοιπόν για μια σχέση ρίσκου – από τη μία να μην πηδήξουν πολύ πίσω από τη βαλβίδα (και θυσιάσουν πολύτιμα εκατοστά άλματος), από την άλλη να μην πηδήξουν μετά τη βαλβίδα (και κάνουν άκυρο άλμα).
Οι αλλαγές που γίνονται με την ζώνη απογείωσης, είναι δύο. Πρώτον, αντί για το σταθερό σημείο απογείωσης, ο αθλητής πλέον πρέπει να κάνει το τελευταίο του πάτημα μέσα σε μια λωρίδα 40 εκατοστών. Δεύτερον, το μέτρημα του άλματος, δεν θα γίνεται από το τέλος του σταθερού σημείου απογείωσης (της βαλβίδας), αλλά θα γίνεται από το σημείο που απογειώθηκε το πόδι του αθλητή. Με τις αλλαγές αυτές, η World Athletics, ευελπιστεί αφενός να περιορίσει τα άκυρα άλματα (οπότε να κρατά το ενδιαφέρον των θεατών αμείωτο και το ηθικό των αθλητών υψηλά), αφετέρου να καταφέρνουν οι αθλητές να κάνουν μεγαλύτερες επιδόσεις.
Πολλοί αθλητές έχουν εκφράσει δυσαρέσκεια σε αυτή την ενδεχόμενη αλλαγή, μεταξύ των οποίων και ο ολυμπιονίκης μας Μίλτος Τεντόγλου. Μάλιστα, έχει εκφράσει τόσο έντονα την αντίρρησή του, φτάνοντας στο σημείο να «απειλήσει» ότι θα αποσυρθεί από το μήκος και θα δοκιμάσει να κάνει άλμα εις τριπλούν.
Όσο περίεργοι κι αν είμαστε να δούμε αν θα τα κατάφερνε εξίσου καλά και στο τριπλούν (ψέματα, είμαστε βέβαιοι!), δεν μπορούμε παρά να ακούσουμε με προσοχή την άποψή του, καθώς ένα από τα κύρια επιχειρήματα του, είναι ότι θα κάνει το άθλημα πιο απλό, πιο εύκολο – καθώς θα περιορίσει σημαντικά το ρίσκο που πρέπει να πάρει ο αθλητής, τρέχοντας όσο πιο γρήγορα μπορεί και προσέχοντας να μην απογειωθεί μετά από το τέλος της βαλβίδας. Τον Μίλτο έχουν υποστηρίξει και πολλοί άλλοι αθλητές, όπως ο θρυλικός Καρλ Λιούις (τέσσερα διαδοχικά χρυσά ολυμπιακά μετάλλια στο μήκος).
Η ζώνη απογείωσης δοκιμάστηκε πρόσφατα σε δύο meeting κλειστού Στίβου, στο Ντίσελντορφ και στο Βερολίνο. Τα πρώτα στατιστικά στοιχεία αναφέρουν ότι τα άκυρα άλματα περιορίστηκαν στο 13% (έναντι 32% με την παραδοσιακή βαλβίδα) και εκτιμάται ότι βελτίωσαν το τελικό αποτέλεσμα του άλματος κατά 10 εκατοστά (δεν αναφέρονται οι παραδοχές που ελήφθησαν υπόψη για την εκτίμηση αυτή).
Είναι γεγονός ότι όλες οι ομοσπονδίες και οι αρμόδιοι φορείς των αθλημάτων, βρίσκονται συνεχώς σε εγρήγορση για να κερδίσουν το ενδιαφέρον του κόσμου. Αναπόφευκτα θα γίνουν δοκιμές και θα ληφθούν αποφάσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Το αν οι αποφάσεις αυτές θα είναι θετικές ή αρνητικές, κανείς δεν το γνωρίζει εκ των προτέρων, οπότε το μόνο που έχουμε να κάνουμε εμείς ως φιλοθεάμων κοινό, είναι να συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε τους αγαπημένους μας αθλητές και να στοιχηματίζουμε για τη νίκη τους!
