Γράφει ο Νικόλαος Τσιαμούρας
Η οροσειρά του Βερμίου το δικό μας βουνό είναι μια συναρπαστική οροσειρά, ένας ιδανικός τόπος περιήγησης για πεζοπορία και ορειβασία. Τόσο κοντά από την πόλη της Βέροιας και τόσο μακριά…!
Η πόλη της Βέροιας έμεινε πίσω μας μέσα σε ένα ανοιξιάτικο και φωτεινό πρωινό. Φύγαμε για Γεωργιανούς – Λευκόπετρα, 6 φίλοι ορειβάτες. Περάσαμε τους Γεωργιανούς.
Πριν το 1922 στη σημερινή θέση δεν υπήρχε χωριό. Πρόσφυγες από τον Καύκασο εγκαταστάθηκαν εδώ την άνοιξη του 1922 και ίδρυσαν το χωριό που το ονόμασαν Γεωργιανοί. Τόπλιανη ονομαζόταν ένα άλλο χωριό, μεταξύ Γεωργιανών και Λευκόπετρας, το οποίο καταστράφηκε ολοσχερώς από τους Τούρκους το 1822 μετά την επανάσταση της Νάουσας.
Φθάσαμε στην Λευκόπετρα…
Στους πρόποδες του Βερμίου, σε μια ημιορεινή περιοχή με πανοραμική θέα προς τα Πιέρια όρη, οι άνθρωποι βρήκαν ήδη από τη Νεολιθική εποχή ένα ιδανικό τόπο για κατοίκηση.
Στην αρχή τα σπίτια τους ήταν κατασκευασμένα από πηλό και καλάμια, ύστερα άρχισαν να χρησιμοποιούν την πέτρα της περιοχής για τα πρώτα λίθινα κτίσματα και αυτά αργότερα έδωσαν στη θέση τους σε μεγάλα οικοδομήματα και οικιστικά σύνολα.
Βρέθηκαν ειδώλια και λατρευτικά αντικείμενα, αγγεία, κοσμήματα, νομίσματα, επιγραφές, εργαλεία και αντικείμενα καθημερινής χρήσης ανάμεσα σε κτίρια και δρόμους, εργαστήρια και λουτρά αναδεικνύουν μια ανθούσα κοινωνία σε έναν τόπο ο οποίος ως την ώρα της ανασκαφής δεν υπήρχε καν στον αρχαιολογικό χάρτη.
Στην Λευκόπετρα (παλιά Ίσβορος) το 1958 βρέθηκε μαρμάρινος ενεπίγραφος βωμός αφιερωμένος στον Δία Ύψιστο. To 1965 η ανασκαφή αποκάλυψε τον ναό της μητέρας των θεών, αφιερωμένος στα νεαρά κορίτσια. Στις ανασκαφές του 1999 που κράτησαν μέχρι και το 2004 αποκαλύφθηκε ένας πλούτος αρχαιολογικών ευρημάτων από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι και τα βυζαντινά.
Λέγεται πως κάθε εποχή έχει τους δικούς της θεούς, πως κάθε αιώνα αντιστοιχεί ένα ανώτερο πνεύμα δύναμης που εκφράζει αλλά και διαμορφώνει με παράδοξους μεταφυσικούς τρόπους τη συνείδηση της ανθρωπότητας. Τα τελευταία δυο χιλιάδες χρόνια σε ολόκληρο το δυτικό κόσμο κυριαρχεί ένας θεός και μια πίστη. Εμείς όμως δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τα ευρήματα της αρχαιότητας και της ιστορίας…
Το ιερό της μητέρας των θεών. Θα αναστηλωθεί – αν βρεθούν χρήματα από το ΕΣΠΑ. – ώστε εμείς οι επισκέπτες και οι διερχόμενοι να βλέπουν από τον αυτοκινητόδρομο ταχείας κυκλοφορίας, το ιερό.
Το πλέον πρωτότυπο στοιχείο του είναι οι μπροστινοί του κίονες που καταγράφουν πράξεις απελευθέρωσης δούλων. (προς το παρών φιλοξενούνται στο αρχαιολογικό μουσείο της Βέροιας). Τα ευρήματα αποδεικνύουν ότι η περιοχή είχε διαχρονική και συνεχή κατοίκηση από την νεολιθική εποχή μέχρι και τα ρωμαϊκά χρόνια, από την 4 χιλιετία μέχρι τον 3ο μ Χ. αιώνα.
Λίγο πριν το χωριό αφήσαμε τα αυτοκίνητα.
Είμαστε τώρα μια παρέα ορειβατών… Οδοιπορούμε σε δασικό δρόμο με χαμηλή βλάστηση τριγύρω. Ανηφορικός στην αρχή ήπιος στη συνέχεια. Το βουνό σε προκαλεί να το ανέβεις όχι για να νοιώσεις ότι είσαι πιο δυνατός από αυτό, αλλά να ταυτιστείς μαζί του και προχωρώντας να αισθάνεσαι τα βήματα και τις πνοές αυτών που συνοδοιπορούσαν μαζί σου πριν από μερικά χρόνια ή και χιλιάδες χρόνια.
Για να αγαπήσεις το βουνό πρέπει και να το γνωρίσεις.! Στην μυθολογία και την παράδοση του τόπου μας το βουνό είναι κάτι διαφορετικό. Μια οντότητα. Εδώ που κατά την μυθολογία φιλοξενήθηκε η γέννηση θεών και ανθρώπων…
Συνεχίζουμε σε δασικό δρόμο. Η πορεία μας άρχισε με καταγάλανο ουρανό και συνεχίστηκε σε όλη τη διάρκεια της ορειβασίας. Η καστανιά, ο δρυς, η οξιά φοράνε το ανοιξιάτικο τους ένδυμα. Πρασινοκίτρινα φύλλα με το παραμικρό νεύμα του αέρα λαμπερά από την υγρασία της νύχτας πέφτουν απαλά στη γη.
Χρώματα – χρώματα όλων των αποχρώσεων στις πλαγιές. Δρυς, πλατάνια, καστανιές και οξιές δημιουργούν ένα μοναδικό τάπητα απροσδιόριστης ομορφιάς. Μανιτάρια λογιών – λογιών στολίζουν τη χλόη.
Η ημέρα λαμπερή, ο ήλιος χωρίς καθόλου σύννεφα. Ρυάκια με ζωντανά νερά παντού. Το νερό πέφτει με δύναμη. Νερά παντού να τρέχουν, να δώσουν ζωή όπου η κατηφόρα τα κυλήσει. Και η βροχή, αυτή η ουράνια ευλογία, έπεσε απαλά χθες βράδυ. Η πρωινή υγρασία να υγραίνει και την τελευταία κλωστή του ορειβατικού ενδυματικού εξοπλισμού μας.
Ανεβαίνουμε ψηλότερα πυκνό δάσος από πανύψηλες οξιές της άνοιξης μας υποδέχεται. Η μυρωδιά του βρεγμένου δάσους μεθυστική. Τώρα μόνοι εμείς και το απέραντο δάσος οξιάς. Ησυχία, τώρα σιωπή, εδώ η σιωπή κρύβει πολλούς ήχους, ζουν πολλά σπάνια πουλιά, θηλαστικά, αμφίβια και ερπετά.
Μετά από πορεία 2 ώρες βρεθήκαμε σε πλαγιά, απέναντι τα Πιέρια με τα χωριά του, και κάτω χαμηλά η Λευκόπετρα και η Μικρή Σάντα.
Οι πρόγονοι και οι πρώτοι οικιστές Σανταίοι ζούσαν στον Πόντο στις δασωμένες πλαγιές της κοιλάδας του ποταμού Γιάμπολη, νοτιοανατολικά της Τραπεζούντας. Η Σάντα του Πόντου ιδρύθηκε από φυγάδες Έλληνες των παραλίων, μετά την πτώση της Τραπεζούντας το 1461.
Στις 11 Σεπτεμβρίου 1921, ο τακτικός τούρκικος στρατός και χιλιάδες περίοικοι Τούρκοι παρέδωσαν τη Σάντα στη λεηλασία και στη φωτιά. Δεκάδες γυναικόπαιδα και γέροι σύρθηκαν στην εξορία στα βάθη του Κουρδιστάν, στο Ερζερούμ και αλλού, για να εξοντωθούν εκεί από τις κακουχίες, την πείνα και την αρρώστια. Όσοι επέζησαν, ήρθαν πρόσφυγες στην Ελλάδα μετά το 1922.
Ανεβαίνοντας ψηλότερα ο καιρός δεν φαίνεται να αλλάζει. Ο ανοιξιάτικος ουρανός απροειδοποίητα κατεβάζει ένα ζεστό κύμα ζέστης και εμείς μοιάζουμε τόσο μικροί και τόσο αβοήθητοι. Τώρα σκαρφαλώνουμε την απότομη πλαγιά, αισθανόμαστε την άγρια ανέγγιχτη ομορφιά της φύσης. Η ευφορία στο αποκορύφωμα της. Απολαμβάνουμε το χάδι και της τελευταίας ζέστης της ημέρας μέχρι και την κορυφή.
Η οροσειρά του Βερμίου το δικό μας βουνό είναι μια συναρπαστική οροσειρά, ένας ιδανικός τόπος περιήγησης για πεζοπορία και ορειβασία. – τόσο κοντά από την Βέροια και τόσο μακριά.- ! Χορευτικές φιγούρες εμείς, μαζί με τον ήλιο πλησιάζουμε στην κορυφή. Φθάσαμε στην κορυφή μια κορυφή ηλιόλουστη και λαμπερή. Αφεθήκαμε στη λατρεία της κορυφής.
Πήραμε το δρόμο της επιστροφής.
Κάτω χαμηλά η Λευκόπετρα μέσα σε πολύχρωμο δάσος. Δρόμοι αγροτικοί, δρόμοι δασικοί, δρόμοι στενωποί, ταιριαστοί με τα λαγκάδια του βουνού.
Σήμερα για μια άλλη φορά αποδράσαμε κοντά στη φύση, μακριά από την καθημερινότητα βιώσαμε την αίσθηση της ελευθερίας πατώντας στην κορυφή του βουνού.
