Η ευρωπαϊκή επιτροπή συνεχίζει την εκστρατεία της κατά των οδηγών, εισάγοντας αυτή τη φορά έναν καινούργιο κανονισμό που θα αναγκάσει τους οδηγούς να ανανεώνουν συχνότερα τα διπλώματά τους και με υψηλότερο κόστος.
Οι Βρυξέλλες το αποκαλούν εκσυγχρονισμό, αλλά σε πολλούς ακούγεται ως ακόμα ένας τρόπος που καταλήγει σε χρηματικό κόστος και χρόνο για τους οδηγούς όλης της ηπείρου. Η ευρωπαϊκή επιτροπή της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν λοιπόν, προώθησε μια οδηγία που θα μας αναγκάσει να ανανεώνουμε τα διπλώματα οδήγησης κάθε δέκα χρόνια ή κάθε πέντε χρόνια αν είμαστε άνω των 70 ετών, με το πρόσχημα της οδικής ασφάλειας.
Δεν πρόκειται όμως απλώς για μια αλλαγή στην ημερομηνία λήξης της άδειας οδήγησης. Είναι η αρχή για κάτι πολύ μεγαλύτερο: της ευρωπαϊκής ψηφιακής άδειας οδήγησης. Πρόκειται για ένα σύστημα που θα αποθηκεύει τα δεδομένα μας, τις παραβάσεις του Κ.Ο.Κ. και, παρεμπιπτόντως, το ιστορικό οδήγησής μας. Επισήμως, θα χρησιμεύσει για την «εναρμόνιση» των κανονισμών μεταξύ των χωρών. Ανεπίσημα όμως, αυτό σημαίνει ότι το αυτοκίνητο, το κράτος, ακόμη και ο αλγόριθμος θα γνωρίζουν περισσότερα για εσάς από την ίδια σας την οικογένεια.
Η πιο ήπια εκδοχή των Βρυξελλών για το συγκεκριμένο θέμα, υπόσχεται μεγαλύτερη ασφάλεια και λιγότερα ατυχήματα, αλλά στα μικρά γράμματα αναφέρονται τα «μαθήματα επανάληψης» για όσους είναι άνω των 65 ετών, τα οποία προς το παρόν θα είναι προαιρετικά. Όλοι όμως ξέρουμε πώς εξελίσσονται τα πράγματα όταν κάτι είναι πραγματικά προαιρετικό. Φυσικά, καθένα από αυτά τα μαθήματα θα κοστίσει ένα υψηλό ποσό μεταξύ 150 και 200 ευρώ, εκτός βέβαια από τις ιατρικές εξετάσεις, τα τέλη, τα έγγραφα και μερικές άλλες μικρές λεπτομέρειες.
Αυτού του είδους τα μέτρα συνοδεύονται πάντα από ωραίες λέξεις: ενημέρωση, βιωσιμότητα, συνεχιζόμενη εκπαίδευση, εναρμόνιση και πάει λέγοντας. Πρόκειται για εντυπωσιακούς όρους που κανείς δεν τολμά να αμφισβητήσει, αλλά που κρύβουν μια ολοένα και πιο πατερναλιστική νοοτροπία, σύμφωνα με την οποία το κράτος σας παρακολουθεί «για το καλό σας». Σήμερα θα είναι ένα μάθημα, αύριο ποιος ξέρει τι;
Η ψηφιοποίηση των αδειών οδήγησης έχει προγραμματιστεί για το 2030 και παρουσιάζεται ως μια μεγάλη ανακάλυψη. Και αυτό γιατί δεν χρειάζεται πλέον να την έχετε μαζί σας, μιας και θα υπάρχει στο κινητό σας τηλέφωνο. Είναι απίστευτα βολικό, αλλά να θυμάστε ότι κάθε ψηφιακό έγγραφο αφήνει πολλά ίχνη στο διαδίκτυο. Οι Βρυξέλες θέλουν να ενσωματώσουν την άδεια οδήγησης στην ευρωπαική ψηφιακή ταυτότητα, σαν ένα είδος ενιαίου πορτοφολιού που θα συγκεντρώνει τα προσωπικά σας στοιχεία, τραπεζικά και φυσικά τα δεδομένα κυκλοφορίας σας.
Ορισμένες χώρες, όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, έχουν ήδη προειδοποιήσει για τους κινδύνους αυτού του μοντέλου. Όπως αναφέρεται στα κείμενα, «Η Ευρώπη κινείται προς μια ασφαλέστερη και πιο βιώσιμη κινητικότητα». Η παγίδα βρίσκεται σε αυτή τη δεύτερη λέξη, επειδή υπό το πρόσχημα αυτής της υποτιθέμενης βιωσιμότητας, εισάγονται μέτρα που τιμωρούν τον παραδοσιακό οδηγό, ειδικά εκείνους με αυτοκίνητο με κινητήρα εσωτερικής καύσης ή ένα άνω των δέκα ετών. Με άλλα λόγια, τιμωρούν τα φτωχότερα στρώματα της κοινωνίας.
Εάν η ψηφιακή άδεια οδήγησης συνδεθεί με τα αρχεία εκπομπών ρύπων, όπως ήδη εξετάζεται, κάθε ανανέωση θα μπορούσε να συνοδεύεται από έναν επιπλέον «οικολογικό» φόρο που θα σας εμποδίζει να οδηγείτε επειδή δεν έχετε την οικονομική δυνατότητα να αγοράσετε ένα καινούργιο αυτοκίνητο.
Με αυτόν τον τρόπο, η οδήγηση γίνεται προνόμιο που προορίζεται για τους πλούσιους. Το σύστημα θα γνωρίζει πόσα χιλιόμετρα πραγματοποιείται, πόσο ρυπαίνει το αυτοκίνητό σας, ακόμη και αν χρησιμοποιείτε το όχημα εκτός ζωνών χαμηλών εκπομπών. Όλα θα ελέγχονται τέλεια «για το καλό του πλανήτη». Η ατομική ελευθερία πίσω από το τιμόνι μειώνεται σιγά σιγά εν μέσω ψηφιακών μορφών και διαταγμάτων που ψηφίζονται χωρίς κοινοβουλευτική συζήτηση.
Το πιο παράδοξο είναι ότι αυτό το νέο μοντέλο δεν στοχεύει τόσο στη δημιουργία καλύτερων οδηγών, όσο στη δημιουργία πιο υπάκουων. Άνθρωποι που είναι πρόθυμοι να αποδεχτούν ότι η ανανέωση της άδειας οδήγησης είναι ένα είδος ηθικής υποχρέωσης, μια δοκιμασία θεσμικής υπακοής. Και το χειρότερο είναι ότι πολλοί δεν θα διαμαρτυρηθούν καν, επειδή η επιβολή του νόμου έρχεται πάντα τυλιγμένη σε ένα χαμόγελο και φέρει το μπλε λογότυπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όσον αφορά τη χώρα μας, οι άδειες οδήγησης για τις κατηγορίες AM, A1, Α2, A, B1, Β και BE ισχύουν για 15 έτη, από την ημέρα της επιτυχούς δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς ή από την ημέρα της ανανέωσής τους και όχι πέραν της συμπλήρωσης της ηλικίας των 65 ετών του κατόχου της άδειας.
Οι άδειες οδήγησης για τις κατηγορίες C1, C1E, C, CE, D1, D1E, D και DE ισχύουν για πέντε έτη, από την ημέρα της επιτυχούς δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς ή από την ημέρα της ανανέωσής τους και όχι πέραν της συμπλήρωσης της ηλικίας των 65 ετών του κατόχου της άδειας.
Η διοικητική ισχύς άδειας οδήγησης που ανανεώνεται πριν τη συμπλήρωση της ηλικίας των 65 ετών, για όλες τις κατηγορίες, δεν επιτρέπεται να έχει ημερομηνία λήξης μεγαλύτερη του εξηκοστού όγδοου έτους της ηλικίας του κατόχου της άδειας.
Από τη συμπλήρωση της ηλικίας των 65 ετών και μέχρι τη συμπλήρωση των ογδόντα ετών, η διοικητική ισχύς άδειας οδήγησης, για όλες τις κατηγορίες, δεν επιτρέπεται να υπερβεί τα τρία έτη.
Η διοικητική ισχύς άδειας οδήγησης που ανανεώνεται πριν τη συμπλήρωση της ηλικίας των ογδόντα ετών, για όλες τις κατηγορίες, δεν επιτρέπεται να έχει ημερομηνία λήξης μεγαλύτερη του 82ου έτους της ηλικίας του κατόχου της άδειας.
Μετά τη συμπλήρωση της ηλικίας των ογδόντα ετών, η διοικητική ισχύς όλων των κατηγοριών αδειών οδήγησης δεν επιτρέπεται να υπερβεί τα δύο έτη.
Εάν είστε κάτοχος ισχύουσας άδειας οδήγησης που έχει εκδοθεί από άλλο κράτος της Ε.Ε., εξακολουθεί να ισχύει στο ελληνικό έδαφος, ως έχει, εφόσον τηρούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις χορήγησης της αντίστοιχης κατηγορίας ελληνικής άδειας οδήγησης.
Φυσικά, υπάρχει και Gov.gr Wallet, η εφαρμογή που ξεκίνησε το 2022 και έχει μετατραπεί σε ένα ολοκληρωμένο ψηφιακό κέντρο για κάθε οδηγό. Αρχικά φιλοξενούσε μόνο την ταυτότητα και το δίπλωμα οδήγησης, όμως σήμερα επιτρέπει την προσθήκη όλων των στοιχείων που σχετίζονται με το όχημα, από την άδεια κυκλοφορίας μέχρι τις βασικές πληροφορίες ασφάλισης ή τελών.
