Γράφει ο Νικόλαος Τσιαμούρας
Η κορυφή Σοκόλ βρίσκεται εντελώς απομονωμένη φωλιασμένη μέσα σε δυσπρόσιτες πλαγιές. Είναι η βορειότερη και σχετικά απομονωμένη κορυφή του ορεινού όγκου του Βόρα και οριοθετεί και αυτή τα σύνορα με τα Σκόπια.
Βρισκόμαστε στον νομό Πέλλας στην Αλμωπία, εμείς 12 ορειβάτες από την Βέροια. Μαζί μας και ο Τοτός, ο νεότερος της συντροφιάς. Πρώτοι κάτοικοι ήταν οι Άλμωπες, αρχηγός ο γίγαντας Άλμωψ γιος του Ποσειδώνα και της Έλλης κόρης του Αθάμαντα.
Τον 7ο αιώνα αποικήθηκε από Αργιάδες Μακεδόνες. Το 168 π.Χ. κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους. Στους βυζαντινούς χρόνους δοκιμάστηκε από βαρβαρικές επιδρομές. Τον 14ο αιώνα υποδουλώθηκε στους Τούρκους.
Στους μακεδονικούς αγώνες από το 1904 έως και το 1908 δοκιμάστηκε σκληρά. Στις 4 Νοεμβρίου το 1912 απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό. Η διαδρομή ξεκινά από το άνω Λουτράκι Αριδαίας. Ερείπια από το παλιό χωριό έρημα και μόνα, φύλακας στην ερημιά το ξωκλήσι του Αγίου Νικολάου.
Ανηφορίζοντας τον φιδωτό χωματόδρομο αριστερά μας οι εγκαταστάσεις των λουτρών με τα θερμά ιαματικά νερά. Η νεότερη ιστορία των Λουτρών Πόζαρ όπως είναι γνωστά προσδιορίζεται από την ίδια την περιοχή που αναδεικνύεται και συνεχώς εξελίσσεται, χάρη στις δυνάμεις των φιλόξενων κατοίκων και της τοπικής αυτοδιοίκησης σε ένα λιτό και απέριττο τουριστικό θέρετρο .
Η ζωή εδώ είναι λιτή , χωρίς την «χλιδή» που άλλα θέρετρα προσφέρουν. Η τουριστική ανάπτυξη είναι ήπιας μορφής. Στα πυκνά δάση του όρους Βόρρα συνυπάρχουν λύκοι, λαγοί, αλεπούδες ,αγριογούρουνα, ζαρκάδια. Το στρατιωτικό φυλάκιο μπροστά μας έρημο και εγκαταλελειμμένο, πέρασαν χρόνια από τότε που έσφυζε από ζωή, φύλακες στα χρόνια του εμφυλίου και του ψυχρού πολέμου μετέπειτα . Παραδομένο τώρα στη σιωπή.
Αφήνουμε τα αυτοκίνητα, η πεζοπορία αρχίζει. Πλούσια βλάστηση μας υποδέχεται. Νερά τρέχουν από παντού, ο δασικός δρόμος λασπωμένος μετά τις τελευταίες βροχές, μας δυσκολεύει. Κινούμαστε τώρα με νότια κατεύθυνση και αριστερά, δυο φορές προσπεράσαμε το ρέμα της Λούτας χωρίς απώλειες
Μικροί καταρράκτες θα ενωθούν με άλλα μικρά ρέματα και θα σχηματίσουν το ποτάμι κάτω στην χαράδρα από όπου συνεχίζει μέσα από τις εγκαταστάσεις των ιαματικών πηγών και λουτρών και χύνεται στον κάμπο της Αριδαίας. Συνεχίζουμε… Η φύση προετοιμασμένη για τον Χειμώνα που δεν θα αργήσει.
Μπροστά μας η δαντελωτή άγρια κορυφογραμμή μας κοιτά αγέρωχα και μας καλεί. Μας προτρέπει να περιηγηθούμε στις ομορφιές της και να μάθουμε την ιστορία της. Ο αέρας φέρνει από παντού μυρωδιές ελευθερίας, μια θλίψη και μια ησυχία επικρατεί στα δένδρα γυμνά από φυλλώματα. Ανάμεσα στις πλαγιές νοιώθεις το φτερούγισμα της ψυχή σου στην αναπάντεχη συνάντηση με την ελευθερία .
Το άρωμα από τα πεύκα μας ταξιδεύει. Συναντάμε τα πρώτα χιόνια! Μέσα από δασωμένες κοιλάδες και πλαγιές από εκτεταμένα δάση από κερασιές, καστανιές, βελανιδιές, οξιές και πεύκα η ανάβαση συνεχίζεται. Στα πυκνά δάση του όρους Βόρρα συνυπάρχουν λύκοι, λαγοί, αλεπούδες, αγριογούρουνα, ζαρκάδια και διάφορα είδη πουλιών. Μόλις μας προσπέρασε ένας καφετί σκίουρος και έφυγε τρέχοντας από μπροστά μας.
Τώρα παίρνουμε πορεία βορειοδυτικά και ανηφορίζουμε την στενή απότομη ράχη που σε λίγο γίνεται αρκετά φαρδιά. Το μονοπάτι δύσκολο ανηφορικό και χιονισμένο. Οδοιπορούμε για περισσότερο από μια ώρα, τώρα βρισκόμαστε στην άκρη της βουνοκορφής παράλληλα με το ποτάμι, το οποίο διακρίνεται κάτω χαμηλά, το μονοπάτι άγριο, επικίνδυνο μα συνάμα γοητευτικό.
Χρώματα του φθινοπώρου παντού. Ορειβατούμε στην κορυφογραμμή η βουνοπλαγιά ντυμένη με εκατοντάδες χιλιάδες πεσμένα φύλλα και χιονισμένο. Συνεχίζουμε…ανάμεσα σε οξιές και πεύκα. Έχουμε συμπληρώσει δύο ώρες πορεία, η αγριάδα του βουνού μας δυσκολεύει στην ανάβαση, το τοπίο μαγευτικό η εμπειρία μοναδική. Μετά από πορεία 3 ωρών φθάσαμε στην κορυφή κάτασπρη!
Τώρα τοπίο ολότελα λευκό, ένα βράχινο σύμπλεγμα που έχει όψη ανοιγμένης φτερούγας είναι η κορυφή ακριβώς δίπλα στη συνοριογραμμή Ελλάδος – Σκοπίων. Σοκόλ (γεράκι στα σλάβικα). Δεν έχει καμιά σχέση με την εθνικιστική οργάνωση sokol που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του τσεχικού εθνικισμού στην Πράγα το 1862. Ήταν μια σλάβικη οργάνωση βασισμένη στη μάζα των βασανισμένων λαών και μιλούσε για εθνικιστικές ιδεολογίες.
Το γεράκι αρπαχτικό ημερόβιο πουλί του γένους falco, προέρχεται από την λατινική λέξη Falx ( δρεπάνι ) εξαιτίας του σχήματος των φτερών. Η συντροφιά μας απολαμβάνει την ηρεμία και την ομορφιά της μητέρας φύσης. Απέναντι η κορυφογραμμή του κράτους των Σκοπίων και γύρω μας οι άλλες βουνοκορφές .
Πιο πέρα η Κράβιτσα, το Πέτερνικ, το Πίνοβο, η Τζένα και το Παϊκο. Πολλές ανάσες καθαρού αέρα. Επιστροφή… Ο ήλιος ξεπροβάλλει μέσα από τα σύννεφα και μας ακολουθεί. Τον ήλιο τον διαδέχεται και πάλι η συννεφιά. Ένα έντονο κρύο περνά από τις φυλλωσιές των δένδρων και μας διαπερνά .
Με το σφύριγμα του αέρα η κατάβαση συνεχίζεται. Κατεβαίνοντας την βουνοπλαγιά μπροστά μας ξεδιπλώνεται μια εικόνα ανεπανάληπτης ομορφιάς , οι εγκαταστάσεις των λουτρών Πόζαρ, το χωριό Όρμα και η πεδιάδα της Αριδαίας. Το βουνό έχει την δική του κουλτούρα, δύσκολα να το αγαπήσεις, να βραχείς να κρυώσεις .
Όμως η μεγαλοπρέπεια του και το δέος που σου προκαλεί δεν συγκρίνεται με τίποτα. Το βουνό το προσεγγίζεις ταπεινά , το θαυμάζεις , το σέβεσαι, το αγαπάς. Μεσημέρι και οι αχτίδες του ήλιου δίνουν μια μεγαλοπρεπή όψη στις γύρω βουνοπλαγιές. Αφήσαμε πίσω το Χειμωνιάτικο τοπίο, είναι η εικόνα που γλυκαίνει την καρδιά μας και ξεκουράζει το μυαλό μας.
Απομεσήμερο και το ζεστό νερό στα λουτρά Πόζαρ = (κάτω από την φωτιά) πέφτοντας από τον καταρράκτη παίρνει την κούραση της ημέρας. Ο καφές μας δίνει δυνάμεις για την επιστροφή. Άλλη μια μέρα γεμάτη ορειβασία πήρε τέλος με επιτυχία.
Υ.Γ. Αφιερωμένο σε όσους ορειβατούν, ταξιδεύουν, ονειρεύονται και δραπετεύουν.
